Gesprekken uit de praktijk met leiders en lijders
Eind veertig en hij geeft al jaren les in het MBO. In zijn lessen Engels kan hij zijn creativiteit wel kwijt bijvoorbeeld de leerlingen in groepjes een Engelse rap laten schrijven. Als docent heeft hij het wel naar zijn zin maar het is wel veel. Als medewerker in de organisatie niet. Er moeten te veel ‘extra’ klussen worden verricht. Daardoor komt het vader-zijn te weinig aan bod, hardlopen wordt te vaak afgezegd. Hij heeft op mijn website gelezen over de Persoonlijk Positie Repertoire-methode. Ook in zijn hoofd wisselen de innerlijke stemmen elkaar af en botsen ze met elkaar. ‘Ik als docent’, ‘ik als vader’ en ‘ik als sporter’, allemaal willen ze iets anders. De stem van de sporter lijkt te worden verwaarloosd.
Hij kiest voor een PPR-methode. Eerst worden uit zijn verhaal interne posities naar voren gehaald. Naast bovenstaande zijn er bijvoorbeeld ook ‘ik als luisteraar’, ‘ik als begrijpende’, ‘ik als creatieve’, ‘ik als onzekere’, ‘ik die voor mezelf opkomt’. Voorbeelden van externe posities (alles wat buiten mij is maar wel bij mij hoort zijn): mijn partner, mijn kinderen, mijn leerlingen, mijn leidinggevende, hardlopen, mijn hardloopvrienden, lezen, mijn vader, mijn gezondheid. In een PPR wordt duidelijk in welke mate een interne positie (ik als onzekere) wordt opgeroepen door een externe positie (mijn leidinggevende). Door dit bij meerdere combinaties te doen, krijg je een overzicht van de onderlinge relaties van de posities.
Wat er over te vragen en te zeggen valt
De gegevens worden in een computerprogramma geordend. Geen classificaties, alleen maar gemiddelden en correlaties. Zijn gegevens liggen letterlijk op tafel. Samen bekijken we ze; vragend leid ik hem er door heen. Hij bepaalt zelf wat ze voor hem betekenen. Wat doet dit met hem? Wil hij zo blijven functioneren? 'Ik met een burn-out’ staat er niet bij maar hij voelt dat daar niet veel meer voor nodig is. Uit zijn gemiddelden blijkt dat ‘ik als begrijpende’ bovenaan staat, gevolgd door ‘ik als luisteraar’. Onderaan staat ‘ik als sporter’. ‘Ik die voor mezelf opkomt’ staat ongeveer in het midden. De correlatie tussen ‘ik die voor mezelf opkomt’ en ‘ik als onzekere’ is hoog: deze twee gaan vaak hand in hand. Een paar gegevens zet hij als volgt naast elkaar: en de ander maar steeds begrijpen en als ik voor mezelf opkom voel ik me onzeker. Al snel concludeert hij dat hij zo niet verder wil. Ik vraag hem het een en ander nu even te laten bezinken. Hij geeft aan dat hij wel begint met hardlopen. Dit heeft gelijk als voordeel dat hij weer contact heeft met zijn hardloopvrienden.
Dit soort diepere inzichten leiden vaak snel tot concrete ideeën voor verandering en gerichte actie.
Tips
- lees voor meer informatie over de PPR-methode het volgende artikel
- zie de tips bij mijn drie vorige blogs
